1967 -1974. ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ ΣΕ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ. ΖΩΗ - ΤΕΧΝΗ - ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Το πρόγραμμα των παράλληλων δράσεων σχεδιάστηκε για να βοηθήσει το κοινό να κατανοήσει καλύτερα την έκθεση και να συμμετάσχει ενεργά. Μέσα από ομιλίες, συζητήσεις και εργαστήρια, αναδεικνύονται νέες προσεγγίσεις και συνδέονται τα εκθέματα με σύγχρονες ιδέες. Στο πλαίσιο αυτό, ειδικοί, δημιουργοί και ερευνητές συμβάλλουν στον διάλογο, ενισχύοντας την πολυφωνία και τη διεπιστημονικότητα.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Δικτατορία 1967-1974: Η έντυπη αντίσταση – Ο Τύπος ως κάτοπτρο μνήμης
Η ομιλία θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση του υλικού που παρουσιάστηκε στην έκθεση του ΜΙΕΤ «Δικτατορία 1967-1974: Η έντυπη αντίσταση» (2010), το οποίο παρέχει μια επισκόπηση του τύπου της περιόδου, περιλαμβάνοντας το σύνολο των περιοδικών εκδόσεων που κυκλοφόρησαν από το 1967 έως το 1974, με στόχο την ανατροπή του καθεστώτος της 21ης Απριλίου.
Ομιλήτρια: Σοφία Ε. Πελοποννησίου, Υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΜΙΕΤ και του Μουσείου Παξινού-Μινωτή.
Δευτέρα 10 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Παρουσίαση - εργαστήριο ενηλίκων
Η λογοκρισία στον κινηματογράφο, το θέατρο και το τραγούδι την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-1974) μέσα από τεκμήρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Σχεδιασμός / Υλοποίηση: Γιάννης Γκλαβίνας, Αν. προϊστάμενος Τμήματος Προβολής, Επικοινωνίας και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία
Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Τρεις συζητήσεις για το ελληνικό θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας
1. Το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο
Ο Στέφανος Ληναίος και η Έλλη Φωτίου ίδρυσαν το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο το 1970, μετά την επιστροφή τους από το Λονδίνο, όπου είχαν διαφύγει το καλοκαίρι του 1967. Το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο στεγάστηκε αρχικά στο θέατρο Όρβο στην οδό Βουκουρεστίου και στη συνέχεια στο θέατρο Άλφα της οδού Πατησίων. Τα στελέχη του διώχτηκαν εξαρχής και συστηματικά από το χουντικό καθεστώς, τόσο για τις επιλογές τους στο ρεπερτόριο όσο και για την παράλληλη αντιδικτατορική δράση τους.
Ομιλήτριες και ομιλητές: Έλλη Φωτίου, ηθοποιός, Στέφανος Ληναίος, ηθοποιός και σκηνοθέτης, Πλάτων Μαυρομούστακος, καθηγητής στο Τμήμα Θεάτρου ΑΠΘ, Ελένη Ρουμπάνη, θεατρολόγος, υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ.
Συντονισμός: Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη (Αρχεία Παραστατικών Τεχνών ΕΛΙΑ)
13 έως 19 Μαρτίου 2025
Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου
Η πτώση των δικτατοριών και η άνθιση του νέου κινηματογράφου / Ελλάδα – Ισπανία -Πορτογαλία
Περισσότερες πληροφορίες: https://bit.ly/4bBGinw
Δευτέρα 17 Μαρτίου 2025, 18:00-20:00
Κτήριο ΕΛΙΑ, Αγίου Ανδρέου 5, Πλάκα, Αθήνα
Εκδότες και συγγραφείς θυμούνται και αφηγούνται: 1927–1985 | 40 χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Ιωάννου
Ομιλητές: Σοφία Ιακωβίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής λογοτεχνίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Λένα Καλλέργη, ποιήτρια, μεταφράστρια, Γιάννης Δούκας, ποιητής, φιλόλογος Σόλων Παπαγεωργίου, συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας
Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025, 13:00-15:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Τρεις συζητήσεις για το ελληνικό θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας
2. Το Θέατρο Στοά
Ο Θανάσης Παπαγεωργίου ίδρυσε τη Θεατρική Εταιρεία Στοά μαζί με την Ελένη Καρπέτα μετά την παύση του θιάσου Βήματα της Νίκαιας (1969‒1970) από τη χούντα. Η Στοά στεγάστηκε στο ομώνυμο θέατρο στη συνοικία του Ζωγράφου, έδωσε την πρώτη της παράσταση το 1971 και διατηρεί αδιάλειπτη τη λειτουργία της μέχρι τις μέρες μας. Στη διάρκεια της δικτατορίας, λογοκρισία, απαγορεύσεις και διώξεις επιβλήθηκαν σ’ όλες τις σκηνικές παραγωγές της Στοάς.
Ομιλητές: Θανάσης Παπαγεωργίου, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ιδρυτής του Θεάτρου Στοά, Σπύρος Κακουριώτης, ιστορικός και δημοσιογράφος
Συντονισμός: Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη (Αρχεία Παραστατικών Τεχνών ΕΛΙΑ)
Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Τρεις συζητήσεις για το ελληνικό θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας
3. Το Ελεύθερο Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης
Ιδρυμένο το καλοκαίρι του 1970 από σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, το Ελεύθερο Θέατρο λειτούργησε μέχρι τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Ο ανανεωτικός χαρακτήρας του θιάσου και η σύνδεσή του με αριστερές οργανώσεις και φοιτητικές παρατάξεις είχαν ως συνέπεια συλλήψεις και λογοκριτικές επεμβάσεις από το καθεστώς της χούντας. Την ίδια περίοδο, η έμμεση αντιδικτατορική δράση του Κάρολου Κουν, που εφαρμόστηκε κατεξοχήν στο πεδίο του ρεπερτορίου, εξασφάλισε προστατευμένο περιβάλλον στον θίασο του Θεάτρου Τέχνης και διατήρησε τις παραγωγές του καλλιτεχνικά ακμαίες και πρόσφορες για σκέψη.
Ομιλητές: Ρένη Πιττακή, ηθοποιός, Κώστας Αρζόγλου, ηθοποιός και σκηνοθέτης, Γωγώ Βαρζελιώτη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ, Απόστολος Πούλιος, εκπαιδευτικός στο Μουσικό Σχολείο Ιλίου και μέλος ΣΕΠ στο ΕΑΠ.
Συντονισμός: Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη (Αρχεία Παραστατικών Τεχνών ΕΛΙΑ)
Σάββατο 29 Μαρτίου 2025, 12:00-14:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Οι εικαστικές τέχνες στην Επταετία: μια ιστορία πολιτικής και καλλιτεχνικής αντιπαράθεσης
Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στην ώθηση που έδωσε η πολιτική κατάσταση της εποχής στους καλλιτέχνες να αναζητήσουν κοινωνικοπολιτικό έρεισμα στις δημιουργίες τους. Αυτή η τάση δεν εκφράζει μόνο τη θέση τους απέναντι στη δικτατορία, αλλά και την ωρίμανση του χρόνου για μια τέχνη συνδεδεμένη με την καθημερινότητα και το ευρύτερο κοινό. Μέσα από παραδείγματα εικαστικών και έργων, στη συζήτηση πρόκειται να αναδειχθεί πώς, από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70, παρατηρείται καλλιτεχνική συσπείρωση με στόχο την υπέρβαση των παλαιών κατεστημένων και την προώθηση μιας κοινωνικότερης αντίληψης της τέχνης, με τη διεύρυνση των τεχνών σε νέα μέσα, νέες τεχνικές και συνεργασίες μεταξύ των τεχνών.
Ομιλήτριες: Ειρήνη Γερογιάννη, Επίκουρη καθηγήτρια Ιστορίας της σύγχρονης τέχνης στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και Γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης, Χάρις Κανελλοπούλου, Δρ Ιστορίας της τέχνης, επιστημονική υπεύθυνη και επιμελήτρια της Συλλογής έργων τέχνης της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συντονισμός: Εύα Βασλαματζή (Συλλογή Έργων Τέχνης, ΜΙΕΤ)
Τρίτη 1 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
"σαν βρεθείς ολομόναχος μπορείς να ζητήσεις τη βοήθεια του Σουάν". Γράμματα στον καιρό της Δικτατορίας.
Συζήτηση που θα εστιάσει σε πτυχές από τη ζωή, το έργο και την αλληλεπίδραση των λογοτεχνών στη δικτατορία, με συνδετικό νήμα αρχειακά τεκμήρια της περιόδου από τα λογοτεχνικά αρχεία. Οι ομιλητές θα επικεντρωθούν κυρίως στα αρχεία Στρατή Τσίρκα, Ροζέ και Τατιάνας Μιλλιέξ, Άρη Αλεξάνδρου και στη μετάφραση του έργου του Μαρσέλ Προυστ, Αναζητώντας το χαμένο χρόνο, από τον Παύλο Ζάννα που ήταν πολιτικός κρατούμενος.
Ομιλητές: Γιάννης Παπαθεοδώρου, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Εμμανουέλα Κάντζια, επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Γραμματείας και Διαπολιτισμικών Λογοτεχνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νικόλας Μανιτάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Γαλλικής γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δευτέρα 7 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Εικόνα, προπαγάνδα, αντίσταση: Κινηματογράφος και φωτογραφία στην Επταετία
Μια συζήτηση για τη χρήση της εικόνας στην προπαγάνδα και τις εικαστικές τέχνες κατά την περίοδο της Επταετίας
Ομιλήτριες: Πηνελόπη Πετσίνη, φωτογράφος και ιστορικός φωτογραφίας), Ελίζα Άννα Δελβερούδη, ιστορικός του θεάτρου και του κινηματογράφου, οι οποίες σχεδίασαν την εκδήλωση και θα συνομιλήσουν με τους σκηνοθέτες Θανάση Ρεντζή και Γιώργο Σταμπουλόπουλο.
Τρίτη 8 Απριλίου 2025, 19:00-21:00
Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ, Θεσσαλονίκη
Το θέατρο στη Θεσσαλονίκη στη διάρκεια της δικτατορίας: ανάμεσα στο θεσμικό ΚΘΒΕ και το πρωτοποριακό Θεατρικό Εργαστήρι της «Τέχνης»
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος προσπάθησε να ισορροπήσει ανάμεσα σε ρεπερτόριο που θα του επέτρεπε η χουντική εξουσία και, κυρίως προς τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας, σε πιο τολμηρά θεατρικά έργα. Το Θεατρικό Εργαστήρι της «Τέχνης» αποτέλεσε τον κατεξοχήν θεατρικό χώρο αντίστασης και καλλιτεχνικής διαμαρτυρίας στη Θεσσαλονίκη. Ανέβασε έργα με καθαρά πολιτικό χαρακτήρα και γνώρισε λογοκρισία και διώξεις από το καθεστώς.
Ο Δημήτρης Ναζίρης, σπουδαστής τότε της Δραματικής Σχολής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, συμμετείχε σε παραστάσεις του ΚΘΒΕ τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Η Ελένη Μακίσογλου και ο Στέλιος Γούτης, ηθοποιοί που συμμετείχαν στον Φοιτητικό Όμιλο Θεάτρου Κινηματογράφου, υπήρξαν από τα ιδρυτικά μέλη του Θεατρικού Εργαστηρίου της «Τέχνης».
Ομιλητές: Ελίζα Θεοδωράνου, θεατρολόγος, μεταδιδακτορική ερευνήτρια Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ, Στέλιος Γούτης, ηθοποιός και σκηνοθέτης, Ελένη Μακίσογλου, ηθοποιός Δημήτρης Ναζίρης, ηθοποιός.
Συντονισμός: Ελίζα Θεοδωράνου, θεατρολόγος, μεταδιδακτορική ερευνήτρια Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ.
Σάββατο 12 Απριλίου 2025, 12:00-14:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Η δράση της γκαλερί Ώρα την περίοδο της δικτατορίας
Η «Ώρα» αποτέλεσε ένα καταφύγιο πολιτισμού και ελεύθερης σκέψης στα χρόνια της Δικτατορίας, αλλά και μια πρωτοποριακή γκαλερί με τεράστια προσφορά σε όλους τους τομείς της πνευματικής δημιουργίας κατά τα χρόνια που ακολούθησαν. Βασισμένη στην αγωνιστική, πρωτοποριακή και πάνω από όλα δημοκρατική σκέψη του Ασαντούρ Μπαχαριάν, η «Ώρα» υπήρξε καθοριστική για πολλούς νέους καλλιτέχνες που εξέθεσαν για πρώτη φορά εκεί, όπως επίσης και ένα ελεύθερο βήμα πνευματικής έκφρασης.
Ομιλητές: Κωνσταντίνος Παπαχρίστου, ιστορικός τέχνης, υπεύθυνος στην Πινακοθήκη Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη, Λήδα Παπακωνσταντίνου, καλλιτέχνις, Χρήστος Μποκόρος, ζωγράφος.
Συντονισμός: Εύα Βασλαματζή, επιμελήτρια της συλλογής του ΜΙΕΤ
Μ. Δευτέρα 14 Απριλίου 2025, 15:00-17:00
Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20, Αθήνα
Κουλτούρες σε αντιπαράθεση: η διεθνής διάσταση
Ομιλητές: Κωστής Κορνέτης, ιστορικός, Άννα Δαμιανίδη, δημοσιογράφος.
Συντονισμός: Γιώργος Τσακνιάς (ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ)
Διαδικτυακές διαλέξεις, (5/3, 28/4, 21/5)
Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ
Από τη res publica στη δημοκρατία. Πολιτικά υποκείμενα και θεσμοί από την αρχαιότητα στη σύγχρονη εποχή
11 Ιουνίου 2025
Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ
Λογοκρισία και διαχείριση της πληροφορίας