Μια σημαντική ενότητα του έργου ενός από τους πιο ενδιαφέροντες Έλληνες καλλιτέχνες του μεσοπολέμου, του Γεράσιμου Στέρη, παρουσιάζει η έκθεση του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης στο Πολιτιστικό του Κέντρο στη Θεσσαλονίκη (Βασ. Όλγας 108) που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 24 Νοεμβρίου.
Η έκθεση «Γεράσιμος Στέρης. Ζωγραφική και Σχέδια. Η περίοδος της Αμερικής» παρουσιάστηκε ήδη με μεγάλη επιτυχία στην Πάτρα, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΜΙΕΤ με τον οργανισμό «Πάτρα 2006, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και περιλαμβάνει περίπου 90 έργα της περιόδου της Αμερικής (1936-1987) που ανήκουν στη συλλογή της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο Γεράσιμος Σταματελάτος, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1898 στο Διγαλέτο της Κεφαλονιάς. Σπούδασε στη Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας με δασκάλους τον Δ. Γερανιώτη και τον Γ. Ιακωβίδη και (ύστερα από μια μικρή διακοπή για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στην Χαρτογραφική Υπηρεσία της Αθήνας) συνέχισε στο Παρίσι στην Academie Julian, στη Σορβόννη και στη Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητές τον Μπωντουέν και τον Πιερ Λωράνς. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1931 και την ίδια χρονιά πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα.
Ο πρωτοποριακός χαρακτήρας των έργων του δίχασε κριτικούς και φιλότεχνους. Στην επίθεση του επίσημου τεχνοκρίτη και διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης Ζαχαρία Παπαντωνίου, απάντησαν οι προοδευτικοί διανοούμενοι της Ελλάδας με τα περίφημα δεκαοκτώ άρθρα, τα οποία αποτελούν ένα είδος μανιφέστου για τη σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα. Από το 1931 έως και το 1936 ο Στέρης ταξίδεψε στην Ευρώπη όπου πραγματοποίησε κάποιες εκθέσεις. Το 1932 συνεργάστηκε με τον Δ. Πικιώνη στα σκηνικά του θεάτρου «Κεντρικόν» και το 1935 με τον Φώτη Κόντογλου στις αναστηλώσεις του Μυστρά. Η τελευταία του έκθεση στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε στο Βόλο το 1936.
Στις 15 Δεκεμβρίου του 1936 επιβιβάστηκε στο πλοίο «Νορμανδία» και έφυγε οριστικά για την Αμερική. Έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα, απαρνούμενος τόσο τον τόπο καταγωγής του, όσο και το όνομά του. Αρχικά εργάστηκε στο Χόλλυγουντ, ενώ το 1938 μετά από διαγωνισμό αναλαμβάνει τη διακόσμηση του ελληνικού περιπτέρου στη μεγάλη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης. Τα επόμενα χρόνια ταξιδεύει στην Ευρώπη και την Αμερική μαζί με τη σύζυγό του με το όνομα George de Steris. Για τη δραστηριότητά του στη διετία 1946-48 δεν υπάρχει καμιά επιβεβαιωμένη πληροφορία. Το 1949 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός πολίτης και άλλαξε το όνομά του σε Guelfo Ammon d' Este.
Από το 1950 και μετά δίδαξε ζωγραφική σε σχολές της Νέας Υόρκης, ενώ συγχρόνως ασχολήθηκε με την προώθηση σε δημοπρασίες παλαιών βιβλίων, εκδόσεων τέχνης, χαρακτικών και έργων ζωγραφικής, κυρίως Γάλλων καλλιτεχνών. Το 1980 εγκαταστάθηκε μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του στη Νίκαια της Γαλλίας, από όπου ταξίδευαν συχνά στο Παρίσι. Εκεί εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειάς του. Πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1987. Το 1988 η σύζυγός του ανακάλυψε την ελληνική του καταγωγή και έφερε μεγάλο αριθμό έργων του στην Ελλάδα.
Τo πέρασμα του Στέρη από τον κόσμο της ελληνικής ζωγραφικής υπήρξε πολύ σύντομο, αλλά σημαντικό και καθοριστικό. Υπήρξε ελληνοκεντρικός όπως όλοι οι καλλιτέχνες της γενιάς του και υπηρέτησε το ζητούμενο τους για επιστροφή στις ρίζες της φυλής, αλλά μόνο θεματολογικά και με μορφοπλαστικό λόγο λιτό και αυστηρό, πυκνό και περιεκτικό, ο οποίος του προσέδωσε μοναδικότητα. Με αυτόν απορρίπτει κάθε ακαδημαϊκή αντίληψη για την τέχνη και το ωραίο και προβάλλει ένα όραμα στο οποίο η εντύπωση της Ελλάδας υποβάλλεται με μια γλώσσα τολμηρή στη λιτότητά της και τη συνοπτικότητά της, ίσως η τολμηρότερη στην περιοχή της ελληνικής ζωγραφικής ως εκείνη την εποχή.
Το 1936 έφυγε οριστικά από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ, αφήνοντας ένα μπαούλο με τα έργα του και τα πράγματά του στον βιομήχανο φίλο του Γεώργιο Ν. Πολίτη στην Αθήνα και παίρνοντας μαζί του μια μικρή βαλίτσα, μέσα στην οποία είχε και το γνωστό ποίημα του Σεφέρη «Άρνηση». Ποίημα συμβολικό με τρεις αλλεπάλληλες αρνήσεις, όσες ήταν και οι αρνήσεις του Στέρη στη συνέχεια της ζωής του. Απαρνήθηκε την οικογένειά του, την καταγωγή του και τη ζωγραφική του.
«Η παλαίστρα της Νέας Υόρκης ήταν ένα θέαμα τραγικό και οι άνθρωποι τραγικοί στο αλληλοχτύπημά τους», γράφει ο Στέρης στις εντυπώσεις του από τον Νέο Κόσμο, που δεν ήταν ο κατάλληλος τόπος για έναν ευαίσθητο, ιδεολόγο και καλλιεργημένο Ευρωπαίο καλλιτέχνη με προσωπικό όραμα. Προτίμησε το δρόμο της άρνησης και της φυγής. Καθώς αρνήθηκε και συγχρόνως στερήθηκε την κύρια πηγή έμπνευσής του που ήταν η Ελλάδα ως τόπος και ως ιστορία, απέτυχε να ενσωματώσει καινούριες φόρμες και τρόπους δημιουργικής έκφρασης.
Η ζωγραφική της περιόδου της Αμερικής είναι αντιφατική, άτεγκτη, επιθετική. Εξακολουθεί να χρησιμοποιεί πολλά από τα θέματα της ελληνικής του ζωγραφικής, αλλά τα χειρίζεται με τελείως διαφορετικούς τρόπους. Εισάγει σουρεαλιστικά και εξπρεσιονιστικά στοιχεία και μια χρωματική γκάμα τελείως διαφορετική από την γκάμα της ελληνικής του θεματολογίας που ήταν συνδεδεμένη με το ελληνικό φως. Η ποιητική δύναμη και η λακωνικότητα της έκφρασης που χαρακτήριζαν τα έργα της ελληνικής περιόδου χάνονται.