2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής
Κυριακή των Βαΐων 28, Μ. Δευτέρα 29, Μ. Τρίτη 30 Απριλίου 2024
Πάνω από 50 συναυλίες σε εκκλησίες, μουσεία, αρχαιολογικούς και συναυλιακούς χώρους
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Γιώργος Κουμεντάκης
Είσοδος ελεύθερη
Το Υπουργείο Πολιτισμού, η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Eurolife FFH παρουσιάζουν το 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, από την Κυριακή των Βαΐων 28 Απριλίου έως και τη Μεγάλη Τρίτη 30 Απριλίου 2024, σε ξεχωριστούς, ιδιαίτερους και κατανυκτικούς χώρους του κέντρου της Αθήνας. Το Φεστιβάλ, σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Κουμεντάκη, θα παρουσιάσει έναν μαραθώνιο περισσότερων από 50 συναυλιών και καλλιτεχνικών δράσεων, προσεγγίζοντας πολυάριθμες και απρόσμενες πτυχές της σχέσης θρησκευτικής λατρείας και μουσικής.
Στη φετινή διοργάνωση, στο πλαίσιο της συνεργασίας της ΕΛΣ με το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), ο χώρος του Παλαιού Χρηματιστηρίου στη Σοφοκλέους θα φιλοξενήσει τέσσερις σπουδαίες συναυλίες:
Κυριακή των Βαΐων - 28 Απριλίου 2024
Στις 19.30: ΜεĪΖοΝ Ensemble
Μουσική διεύθυνση: Αγαθάγγελος
Για το 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, το ανδρικό φωνητικό σύνολο ΜεĪΖοΝ Ensemble παρουσιάζει a cappella έργα στο πνεύμα των ημερών των Άντριαν Βίλαερτ, Σεργκέι Ραχμάνινοφ, Άρβο Παιρτ, Κώστα Κλάββα, Γιάννη Φιλόπουλου, Πολυκράτη κ.ά.
Το ΜεĪΖοΝ Ensemble έχει δώσει σημαντικές εμφανίσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Θέατρο Αρχαίας Μεσσήνης και αλλού, με πολλές πρώτες εκτελέσεις χορωδιακών έργων Ελλήνων και ξένων συνθετών.
Στις 22.00: Ο Θεός αγάπη εστί – 24 προσευχές του Ιωάννη του Χρυσοστόμου
Πρώτη παρουσίαση • Ανάθεση της ΕΛΣ Μουσική: Τάσης Χριστογιαννόπουλος. Διαβάζει η Μάρθα Τομπουλίδου. Ερμηνεύει το Polis Ensemble: Αλέξανδρος Καψοκαβάδης λαούτο, κιθάρα, Στέφανος Δορμπαράκης κανονάκι, Γιώργος Κοντογιάννης λύρα, Νίκος Παραουλάκης νέυ, Μανούσος Κλαπάκης κρουστά, Θόδωρος Κουέλης κοντραμπάσο. Ένα μουσικό, προσευχητικό έργο βασισμένο σε 24 φράσεις, 24 προσευχές του Ιωάννου Χρυσοστόμου και αποσπάσματα από τις σκέψεις περί προσευχής του σύγχρονού μας αγίου Πορφυρίου, σε μουσική Τάση Χριστογιαννόπουλου. Η προσευχή είναι τρόπος ύπαρξης, τρόπος σύνδεσης και επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό αλλά και με τους άλλους ανθρώπους. Το ίδιο και η τέχνη, ο λόγος και η μουσική. Είναι σαν την ανάσα χωρίς την οποία ο άνθρωπος δεν ζει. Οι μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας στέκουν σαν να είναι ανάμεσα σε γη και ουρανό και φαντάζουν ο ιδανικός χρόνος σύζευξης, ο βαθύτερος και τραγικότερος χρόνος προσευχής, ο καιρός της θεϊκής θυσίας. Οκτώ άνθρωποι, επτά μουσικοί και μία ηθοποιός συναντώνται, σχετίζονται εν Τριάδι. Προσφέρουν και προσφέρονται. Οκτώ νότες, οκτώ ήχοι πολλαπλασιάζονται με την τριάδα και γίνονται ένα σώμα, ένα αλφάβητο που σαρκώνει τα βαθιάς γλυκύτητας λόγια του Ιωάννη Χρυσοστόμου. Ο Ιεράρχης της Εκκλησίας μέσα στον πλούτο των έργων του μας προτείνει και 24 μικρές προσευχητικές φράσεις, 24 στιγμές, 24 ευκαιρίες αγάπης, 24 δυνατότητες γνωριμίας, σχέσης και ολοκλήρωσης. Η Εκκλησία είναι σώμα Χριστού, είναι σωτηρία και ολοκλήρωση του ανθρώπου, ο οποίος μόνος και αποκομμένος δεν μπορεί να αποφύγει τη φθορά, δεν μπορεί ουσιαστικά να ζήσει. Η Εκκλησία τον καλεί στην Αγάπη, στην αλήθεια της ύπαρξης, στη σχέση με τον Θεό. Η Εθνική Λυρική Σκηνή, με την πρωτοβουλία και τη φροντίδα για αυτό το φεστιβάλ, αυτή τη γιορτή, μας καλεί όλους, καλλιτέχνες και κοινό, να κοινωνήσουμε σε ανθρώπινο επίπεδο αυτή την αγάπη, να συμμετάσχουμε, να δοκιμάσουμε αυτήν τη σχέση, αυτήν την προσευχή, με τη μουσική και τον λόγο, με την αγάπη του Θεού μες στην αγάπη του Θεού. — Τάσης Χριστογιαννόπουλος
Μεγάλη Δευτέρα - 29 Απριλίου 2024
Στις 22.15: Ομιλία της δρος Φλώρας Κρητικού, αν. Καθηγήτριας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ για τη συλλογή χειρογράφων βυζαντινής μουσικής του Ιστορικού & Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ. Στα χειρόγραφα βυζαντινής μουσικής του ΙΠΑ-ΜΙΕΤ περιλαμβάνονται μέλη της υμνογραφίας που θα εκτελεστούν από την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία.
Στις 22.30: Συμπορευθῶμεν Αὐτῷ - Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία
Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Κωνσταντίνου
Η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία (ΕΛΒΥΧ), που ιδρύθηκε το 1977 από τον Λυκούργο Αγγελόπουλο (1941-2014), παρουσιάζει στο Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών, στη Σοφοκλέους, μια ανθολογία των ύμνων της Μεγάλης Εβδομάδας. «Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα». Πόση αλήθεια, άραγε, πόσων ανθρώπων να χωρά στα παραπάνω λόγια του Γιώργου Σεφέρη; Πόσα βιώματα και πόσες εμπειρίες – διόλου εικονικές, απ’ αυτές που αγαπά η εποχή μας, μα χειροπιαστές, που τις ζεις με όλο σου το είναι (αισθήσεις, νου, καρδιά…) και τις μοιράζεσαι με τους δικούς σου και τους «ξένους» με τον μεγάλο Ξένο… Μέσα στο γλυκύ έαρ, κει που η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα, έρχονται οι άγιες μέρες να μας πάρουν από τον καθ’ ημέραν μόχθο και να μας ανεβάσουν στην ατμόσφαιρα της Γιορτής. Και ξαναζούμε το δράμα του Θεού και Ανθρώπου, συμπορευόμαστε μαζί του για να μας οδηγήσει θανάτω θάνατον πατήσας στη νίκη Του –και νίκη μας– στη λαμπροφόρο Ανάσταση. Σε τούτη την πορεία παραστάτης πολύτιμος η ορθόδοξη λατρεία: τα δρώμενα, οι εικόνες, ο λόγος, η υμνολογία, με την ποίηση και το μέλος, όλα βοηθούν την καρδιά να νιώσει βαθιά κι αληθινά. Απ’ αυτόν τον πλούτο η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία ξεχώρισε και μοιράζεται με τους εραστές του Λόγου κάποιους από τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδος. Παλαιά, κλασικά μέλη, λιγότερο και περισσότερο γνωστά. Ήχοι που μιλάνε στην ψυχή, Τέχνη υψηλή, από εμπνευσμένους δημιουργούς που κατόρθωσαν να εκφράσουν την εμπειρία της Εκκλησίας ως σώματος. Με την ελπίδα και την ευχή η όλη εκδήλωση να αποτελέσει την πρόγευση, το έναυσμα για να βρούμε τον δρόμο προς το στασίδι δίπλα στον Ξένο, στον Σταυρό και την Ανάστασή Του… — Γιώργος Κωνσταντίνου
* 15 λεπτά πριν την έναρξη της συναυλίας, στις 22.15, στον χώρο του Χρηματιστηρίου, θα πραγματοποιηθεί ομιλία της δρος Φλώρας Κρητικού, Αν. Καθηγήτριας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με τίτλο «Η συλλογή χειρογράφων βυζαντινής μουσικής του Ιστορικού & Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ». Στη συλλογή περιλαμβάνονται μέλη της υμνογραφίας που θα εκτελεστούν από την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία.
Μεγάλη Τρίτη - 30 Απριλίου 2024
Στις 18.00 & στις 21.00: Θρήνου ηχώ: Mία φωνητική εξερεύνηση
Έργα των Φρανκ Μπεντροσσιάν και Σαλβατόρε Σαρρίνο.
Nίκη Λαδά υψίφωνος
Αλεσσάντρο Φιορντελμόντο ζωντανά ηλεκτρονικά
Η υψίφωνος Νίκη Λαδά και ο δεξιοτέχνης της ηλεκτρονικής μουσικής Αλεσσάντρο Φιορντελμόντο παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα έργων για φωνή και ηλεκτρονικά που εξερευνούν φωνητικές εκφράσεις έντονων συναισθημάτων, προκαλώντας έτσι μια αίσθηση ενδοσκόπησης και συναισθηματικού βάθους, ενώ παράλληλα δημιουργούν γέφυρες με τον κόσμο της θλίψης και του θρήνου. Στις Δύο θαλασσινές άριες του Ιταλού Σαλβατόρε Σαρρίνο, που προέρχονται από την όπερα Περσέας και Ανδρομέδα, τα όργανα αντικαθίστανται εξ ολοκλήρου από ηλεκτρονικούς ήχους, δημιουργώντας σουρεαλιστικά τοπία που συνοδεύουν τη φωνή. Το αυστηρά στιλιζαρισμένο φωνητικό τους στιλ χαρακτηρίζεται από αφηρημένο λυρισμό με ελάχιστη διαφοροποίηση στη μελωδία και προσοχή στην ευκρίνεια του κειμένου. Το έργο Θρήνος του Γάλλου Φρανκ Μπεντροσσιάν βασίζεται περισσότερο στις εκφραστικές δυνατότητες της ίδιας της φωνής, που υπόκεινται σε ηλεκτρονική επεξεργασία. Οι αιθέριες φωνές, οι ψίθυροι και οι εκτεταμένες φωνητικές τεχνικές υπόκεινται σε χειρισμό που γίνεται σε πραγματικό χρόνο, θολώνοντας τα όρια μεταξύ ακουστικού και ψηφιακού ήχου. Η σύνθεση διερευνά ένα φάσμα συναισθημάτων, από την ενδοσκόπηση έως την αγωνία, μέσα από μια δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ της φωνητικής επιτέλεσης και της ηλεκτρονικής επεξεργασίας.
Σε συνεργασία με το CSC Centro di Sonologia Computazionale
Πρακτικές πληροφορίες:
• Η είσοδος σε όλους τους χώρους θα είναι ελεύθερη χωρίς προκρατήσεις, με σειρά προτεραιότητας.
• Μόνο για τις συναυλίες που θα δοθούν στην Εναλλακτική Σκηνή και την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ θα υπάρξουν προκρατήσεις μέσω της ticketservices.gr.
Έναρξη προκρατήσεων 22/4 στις 9.00.
• Το αναλυτικό πρόγραμμα είναι αναρτημένο στο nationalopera.gr & στο digitalculture.gov.gr, ενώ στο έντυπο που θα διανέμεται στους θεατές θα υπάρχει συνοπτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων και QR code για παραπομπή στο αναλυτικό πρόγραμμα στον ιστότοπο της ΕΛΣ.
