Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την έκθεση
ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ
Ψήγματα μνήμης 1936-2000.
Φωτογραφίες και κολάζ
στο Μέγαρο Εϋνάρδου, την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011, στις 8.00 μμ.
Πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Θεσσαλονικιού ποιητή, η έκθεση έρχεται να μας γνωρίσει μία ακόμη πλευρά της πολυσχιδούς δραστηριότητάς του: την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία από τα εφηβικά ακόμη χρόνια του. Ο ίδιος γράφει στο αυτοβιογραφικό του κείμενο Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής ('Αγρα 2001): «Τι να πω για τα διάφορα πάθη που με κατείχαν μια ολόκληρη ζωή! Για το πάθος που είχα για τη φωτογραφία από τα δεκαπέντε μου, που με καταδίωκε όπου κι αν πήγαινα».
Το αρχείο του Κύρου περιήλθε στο ΕΛΙΑ – ΜΙΕΤ από δωρεά του ίδιου αρχικά και, μετά το θάνατό του, της γυναίκας του Φιλιώς.
Το φωτογραφικό αρχείο του Κύρου περιέχει περισσότερα από 10.000 αρνητικά, 1.380 διαφάνειες, χιλιάδες τυπώματα μικρών κυρίως διαστάσεων και δύο λευκώματα. Ο Κύρου άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία στον Μεσοπόλεμο και συνέχισε μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Είχε επιδείξει ιδιαίτερη επιμέλεια στην ταξινόμηση του φωτογραφικού του αρχείου.
Τη φωτογραφική ματιά του Κύρου την ελκύουν έντονα τοπία και μνημεία, περίεργα στιγμιότυπα, καθώς και ορισμένες σταθερές θεματικές: καρνάγια, βάρκες και ψαράδες, στέγες, δέντρα και βράχια. Φωτογράφισε συστηματικά τη Φιλιώ αλλά και τα παιδιά τους. Φαίνεται να εμπνέεται περισσότερο από εικόνες του φυσικού περιβάλλοντος, πάρα από το αστικό τοπίο, τουλάχιστον όταν φωτογραφίζει εντός της ελληνικής επικράτειας. Δεινός περιπατητής και περιηγητής από τα εφηβικά του χρόνια, ταξίδεψε πολύ από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 κι έπειτα, καταγράφοντας εικόνες μιας χώρας που δεν την έχει κατακλύσει ακόμη ο μαζικός τουρισμός. Στα τεκμήρια του αρχείου κυριαρχούν λήψεις της ευρύτερης μακεδονικής χώρας (Χαλκιδική, Πιερία, Καστοριά, Καβάλα) και έπονται φωτογραφίες από νησιά του Αιγαίου (κυρίως Κυκλάδες και Σποράδες) και τη Θεσσαλία (Πήλιο, Μετέωρα). Σώζονται ακόμη αρκετές φωτογραφίες από ταξίδια στο εξωτερικό, κυρίως σε ευρωπαϊκές πόλεις (Λονδίνο, Παρίσι, Βουδαπέστη, Βιέννη, Ρώμη).
Η σχέση του Κύρου με τη Θεσσαλονίκη και ο δεσμός του με τη γειτονιά του αποτυπώνονται εν μέρει στο φωτογραφικό του αρχείο. Απαντώνται συχνά φωτογραφίες που αποτυπώνουν τις πίσω, παραθαλάσσιες, αυλές των σπιτιών της Βασιλίσσης Όλγας καθώς και πιο πρόσφατες λήψεις της νέας παραλίας. Καταγράφονται ακόμη φωτογραφικά τεκμήρια μιας πόλης που αλλάζει, όπως φωτογραφία της εντός των τειχών 'Ανω Πόλης τραβηγμένη από την κεντρική πύλη της Ακρόπολης τη δεκαετία του 1940 και η ίδια λήψη ορισμένα χρόνια αργότερα. Διακριτή ενότητα μπορούν να θεωρηθούν και οι φωτογραφίες του Κύρου από τα ταξίδια του στο 'Αγιον Όρος.
Ο Κύρου φωτογράφιζε συχνά γκράφιτι, συνθήματα τοίχων και επιγραφές. Αυτό το τμήμα της έκθεσης κολάζ περιλαμβάνει έργα που έχουν παρουσίασαν στην γκαλερί Ζήτα Μι το 1972 ο Κλείτος Κύρου και ο Μανόλης Αναγνωστάκης.
Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου (1921-2006) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στον τραπεζικό τομέα.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 από το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων ποιητών. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση. Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω. Συγκομιδή 1943-1997, 'Αγρα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά, τα ρωσικά, τα πολωνικά, τα βουλγαρικά και τα αραβικά.
Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Κρίστοφερ Μάρλοου Δόκτωρ Φάουστους, 'Αγρα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του Π. Μ Σέλλεϋ Οι Τσέντσι, 'Αγρα 1993.
Ο Κύρου ασχολήθηκε επίσης με το κολάζ και την κριτική κινηματογράφου.
Μέγαρο Εϋνάρδου: Αγίου Κωνσταντίνου 20 & Μενάνδρου
Διάρκεια έκθεσης: 7 Οκτωβρίου έως 20 Νοεμβρίου 2011
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 10 π.μ.–2 μ.μ.
Τετάρτη & Παρασκευή 6 – 8 μ.μ., Σάββατο 12-2 μ.μ.
Πληροφορίες: 210 5223 101, 210 5221420, 210 5223540, 210 3234 267