Πριν από τέσσερα χρόνια, η Έλλη Παππά εμπιστεύθηκε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο το σύνολο του αρχείου της, που, ταξινομημένο πλέον σε εξήντα φακέλους, προστίθεται στις διαθέσιμες πηγές για τη μεταπολεμική ιστορία.
Η Έλλη Παππά κι ο σύντροφός της, Νίκος Μπελογιάννης, συνελήφθησαν για την πολιτική δράση τους τον Δεκέμβριο του 1950. Λίγους μήνες αργότερα γεννήθηκε στη φυλακή ο γιος τους. Καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά η Έλλη δεν εκτελέστηκε ως μητέρα βρέφους. Κρατήθηκε αρχικά σε απομόνωση στην Ασφάλεια, στο πλευρό του Νίκου Μπελογιάννη, κι έπειτα στις φυλακές Καλλιθέας, Κάστορος και Αβέρωφ.
Στα δεκατρία χρόνια της φυλακής, δεν έπαψε να δημιουργεί –κατάλληλα για την εκάστοτε ηλικία του– βιβλία για το παιδί που μεγάλωνε με τη φροντίδα της αδελφής της, Διδώς Σωτηρίου. Γραμμένα ή διασκευασμένα από την ίδια, ζωγραφισμένα και βιβλιοδετημένα στο χέρι με συναρπαστική λεπτομέρεια, τα βιβλία που φιλοτέχνησε για το γιο της η Έλλη Παππά είναι μια ακραία αντίσταση πολιτισμού σε συνθήκες βαρβαρότητας.
Είναι μια χειρονομία πλούτου, που εκφράζεται με μια πλησμονή λέξεων και χρωμάτων σε συνθήκες πλήρους στέρησης (του συντρόφου της, του παιδιού της, της ελευθερίας της). Εκεί ακριβώς οφείλεται η διαχρονική σημασία τους: καταδεικνύουν την επιλογή –ίσως, σωστότερα, την υποχρέωση– του ανθρώπου να παραμένει στρατευμένος στο αίτημα του Λόγου και της Ομορφιάς, όταν η έλλειψή τους τον δυναστεύει.
Εκτός από τα δέκα βιβλία της σειράς «Η μικρή μας βιβλιοθήκη», η Έλλη Παππά συνέχισε να τροφοδοτεί τον νεαρό αναγνώστη με μεταφράσεις αρχαίας ελληνικής λυρικής ποίησης και Αριστοφάνη, πάντα σε ζηλευτής αισθητικής χειροποίητα δημιουργήματα. Περιορισμένοι στο χώρο των φυλακών και στον ελάχιστο χρόνο του επισκεπτηρίου, μητέρα και παιδί μεταθέτουν την επικοινωνία σε ένα χώρο και χρόνο όπου κανείς τέτοιος καταναγκασμός δεν δεσμεύει: αυτόν της ανάγνωσης. Είναι η περιοχή της ελευθερίας και της αναγνώρισης του άλλου.
Με την πανομοιότυπη αναπαραγωγή της σειράς δεν μπορούμε βέβαια να φτάσουμε στην αίσθηση των πρωτοτύπων μοιραζόμαστε, όμως, με τους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες, μια ξεχωριστή νίκη του βιβλίου.