Καμία άλλη προσωπικότητα της νεότερης ελληνικής ιστορίας δεν υπήρξε τόσο αινιγματική και αμφιλεγόμενη όσο ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το προφανές παράδοξο της εντυπωσιακής πολιτικής τροχιάς του είναι η εναλλαγή του ρόλου ενός τολμηρού επαναστάτη με αυτόν του νομομαθούς που είναι προσηλωμένος στις νομότυπες διαδικασίες. Η πολυεπίπεδη μεταρρυθμιστική, επαναστατική και ηγετική σταδιοδρομία του νεαρού Βενιζέλου δεν έχει ωστόσο φωτιστεί άπλετα. Ο ερευνητής δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο μεγάλος εθνικός ηγέτης ήταν άνθρωπος της εποχής και του τόπου του. Όταν γεννήθηκε, η Κρήτη ετοίμαζε τον μεγάλο ξεσηκωμό του 1866-69. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η οικογένειά του αντιμετώπισε εξορίες και οικονομικές θυσίες, και οι συντοπίτες του ζούσαν με την ελπίδα της ελληνικής παρέμβασης και της βοήθειας των Μεγάλων Δυνάμεων. Ο στόχος του για το μέλλον της Κρήτης ήταν σαφής: πρώτα απελευθέρωση και μετά ένωση με την Ελλάδα· και για την επίτευξή του ο ίδιος ακολούθησε την τακτική "ντουφέκι και παζάρι", γεγονός που έδωσε αφορμή για παρεξηγήσεις όχι μόνο στους αντιπάλους του αλλά και στο στενό πολιτικό του περιβάλλον. Ο Βενιζέλος όμως έδειξε ότι ήταν ικανός για ριψοκίνδυνες επιλογές. Όπως έγραψε ο Π. Πρεβελάκης, είχε το χάρισμα να "νιώθει την ψυχή του λαού να καίγει τα ρουθούνια του".
Πίνακας Περιεχομένων
Βιβλιοκρισίες
Βήμα, 31-1-1993
Τα χρόνια της Κρήτης και της νιότης
Αντί, 5-2-1993
Η "κρητική περίοδος" του Ελευθ. Βενιζέλου
Παναιτωλική, 21-2-1993
Συγγραφικό έργο της Λιλής Μαρκάκη
Η Θεσσαλία, 24-2-1993
Ελευθ. Βενιζέλος: 1864-1910
Ελευθεροτυπία, 24-2-1993
Η πρώτη λάμψη ενός μεγάλου
Αθηνόραμα, 31-12-1999
Βενιζέλος