Δύο χωριστά προβλήματα αποτελούν τη βάση του βιβλίου: η εμφάνιση και η εξέλιξη του μοναχισμού στον Άθω και η διοικητική του οργάνωση. Ο αθωνικός μοναχισμός, από την εμφάνισή του τον 9ο αιώνα ως τον 11ο, εξετάζεται και αναλύεται μέσα από καθαρά βυζαντινές πηγές και τοποθετείται στο γενικότερο πλαίσιο του βυζαντινού μοναχισμού, τμήμα του οποίου αποτελούσαν και οι Αθωνίτες μοναχοί. Ενώ στηρίχτηκε στις ίδιες βάσεις διοίκησης με τα άλλα μοναστικά κέντρα του Βυζαντίου, εξελίχθηκε σε ένα σύστημα γερά συγκροτημένο, ιεραρχημένο με έντονα συγκεντρωτικό χαρακτήρα, που παρ' όλες τις αντιξοότητες, εσωτερικές και εξωτερικές, κράτησε σθεναρά τα ηνία του αυτόνομου κράτους ως το τέλος του 16ου αιώνα, όταν είδε το φως μια νέα μορφή διοίκησης.
Η Διονυσία Παπαχρυσάνθου, εγκατεστημένη στο Παρίσι, εργάστηκε από το 1960 στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS), με κύριο θέμα μελέτης το Άγιον Όρος κατά τη βυζαντινή περίοδο. Υπό την καθοδήγηση του βυζαντινολόγου Πωλ Λεμέρλ εξειδικεύτηκε στη σπουδή των βυζαντινών εγγράφων του Αγίου Όρους και ανέλαβε την επιμέλεια της συλλογής Archives de l'Athos. Παράλληλα, έλαβε μέρος ως συνεκδότρια στη δημοσίευση των Actes de Lavra (4 τόμοι), καθώς και στη δημοσίευση των Actes d'Iviron. Το 1975 εκδόθηκαν με προσωπική της επιμέλεια τα Actes du Protaton (βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας) και το 1986 τα Actes de Xenophon (βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών).
Βιβλιοκρισίες
Εφημερίδα Η Εποχή, 20-9-1992
Ο αθωνικός μοναχισμός
Εφημερίδα Η Καθημερινή, 22-11-1992
Ο αθωνικός μοναχισμός
Εφημερίδα Η Καθημερινή, 29-12-1992
Φωτεινό παράθυρο