Η πρώτη έκδοση του βιβλίου του Φρανσουά ντε Πολινιάκ το 1984 αποτέλεσε σταθμό στην ανάλυση των καταβολών αυτής της ιδιαίτερης μορφής κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης που υπήρξε η αρχαία ελληνική πόλις. Μέχρι τότε, η γένεσή της συνδεόταν, ιδίως στη γαλλική ιστοριογραφία, με την ανάπτυξη πολιτικών θεσμών οι οποίοι αντικαθιστούσαν άλλες δομές, βασισμένες στην καταγωγή και τη συγγένεια. Ο Πολινιάκ δεν προσυπογράφει αυτή την άποψη και προσφεύγει στην αρχαιολογία για να χειραφετηθεί από τις πολλαπλές αναγνώσεις των πηγών. Έτσι, καταδεικνύει πόση σημασία έχουν για τον ορισμό του χώρου της πόλεως τα ιερά των τοπικών θεοτήτων και οι λατρείες των ηρώων, των πραγματικών ή μυθικών ιδρυτών της. Ο συγγραφέας ταυτίζει τη γένεση της πόλεως με τη δημιουργία μιας λατρευτικής ταυτότητας που βασίζεται στις κοινές λατρείες και τη ρύθμιση των διαφόρων τρόπων συμμετοχής στις τελετουργίες.
Στην αναθεωρημένη αυτή έκδοση, ο συγγραφέας εισάγει νέους τρόπους ανάπτυξης του θέματος, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες ανακαλύψεις της αρχαιολογίας. Στο ερώτημα αν είναι σωστό να μιλούμε για γένεση της πόλεως τον 8ο αιώνα π.Χ. η απάντησή του δεν είναι μια μανιχαϊστική επιλογή μεταξύ ρήξης ή συνέχειας αλλά μια πρωτότυπη συλλογιστική ακόμη και γύρω από το τι εννοούμε με τον όρο πόλις στις αρχές της αρχαϊκής περιόδου. Η ανθρωπολογική διάσταση της ανάλυσής του ανοίγει νέες προοπτικές για την ακριβέστερη εκτίμηση των απαρχών της αρχαίας ελληνικής πόλης.
Ο Φρανσουά ντε Πολινιάκ φοίτησε στην Ιcole Normale Supιrieure και χρημάτισε μέλος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής της Ρώμης. Σήμερα είναι ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS).
Πίνακας Περιεχομένων
Βιβλιοκρισίες
Ελευθεροτυπία, 12-1-2001
Ξανακοιτάζοντας την ελληνική πόλη